Proactief of reactief gedrag

In deze blog wil ik je graag uitleggen wat het verschil is tussen proactief gedrag en reactief gedrag. Het zou te ver voeren om je hier tot in detail uit te leggen hoe gedrag ontstaat, maar het is enorm belangrijk dat je je bewust bent van het verschil tussen proactiviteit en reactiviteit. In essentie komt het erop neer dat je bij proactief gedrag van tevoren nadenkt over na hoe je wilt reageren en hoe jij zelf nieuwe dingen creëert als ondernemer. Bij reactief gedrag gebeurt er iets, neem je iets waar en reageer je daar automatisch, vanuit je oude patronen op. Als je in het leven andere resultaten wilt bereiken, of dat nu is in je relaties, je financiën, of je gezondheid, dan is het heel belangrijk om proactief te worden. Anders houd je het oude gedrag namelijk in stand. Als je nieuwe resultaten wilt bereiken, zul je nieuw gedrag moeten creëren, en dat begint bij het maken van een bewuste keuze.

Reactief gedrag

Het basisprincipe van gedrag is als volgt: we ontvangen allerlei prikkels via onze zintuigen. We zien, horen, ruiken, proeven en voelen van alles. En we doen iets met die prikkels: we verwerken ze in onze hersenen. Op het moment dat we die prikkels hebben verwerkt, vertonen we gedrag, en dat gedrag is weer grotendeels bepalend voor het resultaat. Een voorbeeld. Je spreekt iemand, of iemand stuurt je een mailtje, en die persoon meldt plompverloren dat hij je een eikel vindt. Reactief gedrag zou in zo’n geval een bijzonder verontwaardigd “Hoezo ben ik een eikel?” zijn. Je schiet meteen in de verdediging en gaat fel de discussie aan. Een ander voorbeeld. Stel, je vindt jezelf wat te zwaar en je wilt afvallen. Maar dan zie je een Mars liggen, en je eet hem meteen op. Je ziet het: het is echt superbelangrijk dat je bewust kiest voor proactief gedrag.

Proactief gedrag

Bij proactiviteit ga je er namelijk over nadenken wat het ideale eindresultaat is. Wat je doet, is al van tevoren een bewuste keuze maken. En op het moment dat er dan een prikkel is, bedenk je eerst – bewust – hoe je ook alweer wilde reageren, en pas dán vertoon je het bewust gekozen gedrag, waardoor je een bepaald resultaat bereikt. Door van tevoren na te denken over hoe je wilt reageren, kun je ervoor zorgen dat het resultaat verandert. Doe je dat niet, zul je automatisch in je oude patronen vervallen en zul je de oude dingen doen.

Een nieuwe gedragsstrategie

De sleutel tot proactief gedrag is het hebben van een bepaalde strategie, een gedragsstrategie, die anders is dan voorheen. Stel je voor dat je regelmatig feedback geeft. Vroeger zei je altijd: “Ik vind dat je het helemaal verkeerd hebt gedaan”, waarop de ander dan meteen in de verdediging schoot. Is dat een effectieve communicatiestrategie? Natuurlijk niet. Nu is de hamvraag of je ook een andere manier kunt bedenken om feedback te geven. Want als je gedragsstrategie niet verandert, kun je wel proactiever worden, maar verandert er niets aan het eindresultaat. Je zult jezelf dus een nieuwe feedbackstrategie moeten aanleren, bijvoorbeeld het benoemen van gedrag en effect: “Dit gaat er mis, en daardoor ervaar ik dát.” Op het moment dat je proactief gedrag gaat vertonen én je een andere gedragsstrategie hebt, dán kun je je resultaat beïnvloeden. En daarom is het zo belangrijk dat je wanneer je gedrag wilt veranderen (voor jezelf, in teams of in een organisatie) niet alleen stuurt op bewustwording van het gewenste resultaat, maar dat je ook competenties traint, zodat mensen de mogelijkheid krijgen om ook daadwerkelijk te veranderen. En als dat lukt, kun je het resultaat beïnvloeden.

[thrive_leads id=’25772′]